दरी
दरी आहे .
दरी खूप खोल आहे .
खाली वाकून पहावं
तर गुडूप अंधार
ऐतिहासिक आंधळा अंधार . . . . . . . . . . . . . !
मी उभा आहे
दरीच्या अलिकडच्या कठड्यावर
पोळणाऱ्‍या उन्हाच्या धगीचाही थरकाप
इथल्या गवतभरल्या माणसांना . . . . . !
दरीचा पलिकडचा कठडा . . . .
कठडा कसला . . . . . ?
उंचच उंच मोहक डोंगर !
प्रेतांचे लचके तोडणाऱ्‍या
गिधाडासारखा उंच . . . . .
टोकाकडे पहावं
तर टोपीच पडते खाली !
कित्येक बळींनी झोकून दिलेत
आपले कष्टाळू देह
याच दरीत ,
कित्येक नववधू
पेटल्या उभ्याच
याच दरीच्या वणव्यात ,
बालपणीच फिरला
कित्येकांच्या कपाळावरून पिळवणुकीचा
नांगर -
याच दरीमुळे !
पलिकडच्या शिखरावर पोहोचण्याची
आशा ठेऊन
कित्येक उतरले दरीत ,
बनवले त्यांना याच दरीने
चोर, खूनी, दरोडेखोर . . . . .
कित्येकांना भिकारी . . . . . !
दरी उतरून
पलिकडच्या कठड्यावर पोहोचणं
महाकठीण काम . . . . !
कित्येकांची हाडे
पिचून पिचून
सापळेच उरलेत
या कामाने . . . . . . . .
अलगद
सहज उडी मारुन
त्या शिखरावर पोहोचता आलं असतं
तर . . . . . . . . . ?
किंवा
दोन्ही टोकांवर दोन पाय ठेऊन
जगता आलं असतं तर . . . . . . ?
याच गवताळ काठावरील
तमाम जनतेला दरीत फेकून,
एकावर एक चढवून,
त्यांची मस्तकं पायतळी तुडवीत,
मळक्या टोप्या उडवीत,
स्वतःच्या कापडांना
एकही डाग
न लागू देता,
स्वतःच्या हातांना एकही फोड
न येऊ देता
अलगद
सहज
आमच्यातूनच
पांढऱ्‍या पोशाखांतली काही धुर्त माणसं
पलिकडच्या शिखरावर पोचलेली . . . . . .
काही पोचण्याच्या प्रयत्नात असलेली . . . . . . . .
दरी सतत वाढतेच आहे -
मस्तकं तुडवणाऱ्‍या पायांवरच
पुन्हा माथे टेकतात म्हणून . . . . . . . . . !
दुसरीकडून माती आणून
ही दरी बुजावी म्हटलं
तर
पुन्हा एक नवीन दरी निर्माण होण्याचाच धोका मोठा !
कुणी धरतच असेल
तर करंगळी धरू द्यावी,
आवश्यकताच असेल
तर
तर्जनीने वाट दाखवावी,
करंगळी धरता धरता
मनगट पकडून
खांद्यांच्या पायऱ्‍यांवरून
डोक्यावर चढवून घेणं
खूप झालं . . . . . .
खूप झालं आता
भ्रष्ट पायांखाली
निष्पाप मस्तक तुडवून घेणं . . . . . . .. . . . !
माय म्हणवणाऱ्‍या मातीत
ही एवढी दरी . . . . . . ?
का . . . . . . . . . . . . . . ?
कशासाठी . . . . . . . . . ?
आपल्याच डोक्यावर बसून
आपलंच रक्त वरपणाऱ्‍या
या गुबगूबित बाळसेदार गोचिडांना
पलिकडचा चमचमणारा डोंगर
दरीत खचवायला भाग पाडणं
अत्यावश्यकच . . . . . !
दरी भरून निघालीच पाहिजे .. . . . . .
या ना त्या
किंवा कोणत्याही मार्गाने. . . . . . .
कोणत्याही परिस्थितीत . . . .. .
अगदी काहीही झालं
तरीही . . . . . . . . !
- राजीव मासरूळकर
सन २००६ मध्ये प्रकाशित"मनातल्या पाखरांनो" या कवितासंग्रहातून
दरी आहे .
दरी खूप खोल आहे .
खाली वाकून पहावं
तर गुडूप अंधार
ऐतिहासिक आंधळा अंधार . . . . . . . . . . . . . !
मी उभा आहे
दरीच्या अलिकडच्या कठड्यावर
पोळणाऱ्‍या उन्हाच्या धगीचाही थरकाप
इथल्या गवतभरल्या माणसांना . . . . . !
दरीचा पलिकडचा कठडा . . . .
कठडा कसला . . . . . ?
उंचच उंच मोहक डोंगर !
प्रेतांचे लचके तोडणाऱ्‍या
गिधाडासारखा उंच . . . . .
टोकाकडे पहावं
तर टोपीच पडते खाली !
कित्येक बळींनी झोकून दिलेत
आपले कष्टाळू देह
याच दरीत ,
कित्येक नववधू
पेटल्या उभ्याच
याच दरीच्या वणव्यात ,
बालपणीच फिरला
कित्येकांच्या कपाळावरून पिळवणुकीचा
नांगर -
याच दरीमुळे !
पलिकडच्या शिखरावर पोहोचण्याची
आशा ठेऊन
कित्येक उतरले दरीत ,
बनवले त्यांना याच दरीने
चोर, खूनी, दरोडेखोर . . . . .
कित्येकांना भिकारी . . . . . !
दरी उतरून
पलिकडच्या कठड्यावर पोहोचणं
महाकठीण काम . . . . !
कित्येकांची हाडे
पिचून पिचून
सापळेच उरलेत
या कामाने . . . . . . . .
अलगद
सहज उडी मारुन
त्या शिखरावर पोहोचता आलं असतं
तर . . . . . . . . . ?
किंवा
दोन्ही टोकांवर दोन पाय ठेऊन
जगता आलं असतं तर . . . . . . ?
याच गवताळ काठावरील
तमाम जनतेला दरीत फेकून,
एकावर एक चढवून,
त्यांची मस्तकं पायतळी तुडवीत,
मळक्या टोप्या उडवीत,
स्वतःच्या कापडांना
एकही डाग
न लागू देता,
स्वतःच्या हातांना एकही फोड
न येऊ देता
अलगद
सहज
आमच्यातूनच
पांढऱ्‍या पोशाखांतली काही धुर्त माणसं
पलिकडच्या शिखरावर पोचलेली . . . . . .
काही पोचण्याच्या प्रयत्नात असलेली . . . . . . . .
दरी सतत वाढतेच आहे -
मस्तकं तुडवणाऱ्‍या पायांवरच
पुन्हा माथे टेकतात म्हणून . . . . . . . . . !
दुसरीकडून माती आणून
ही दरी बुजावी म्हटलं
तर
पुन्हा एक नवीन दरी निर्माण होण्याचाच धोका मोठा !
कुणी धरतच असेल
तर करंगळी धरू द्यावी,
आवश्यकताच असेल
तर
तर्जनीने वाट दाखवावी,
करंगळी धरता धरता
मनगट पकडून
खांद्यांच्या पायऱ्‍यांवरून
डोक्यावर चढवून घेणं
खूप झालं . . . . . .
खूप झालं आता
भ्रष्ट पायांखाली
निष्पाप मस्तक तुडवून घेणं . . . . . . .. . . . !
माय म्हणवणाऱ्‍या मातीत
ही एवढी दरी . . . . . . ?
का . . . . . . . . . . . . . . ?
कशासाठी . . . . . . . . . ?
आपल्याच डोक्यावर बसून
आपलंच रक्त वरपणाऱ्‍या
या गुबगूबित बाळसेदार गोचिडांना
पलिकडचा चमचमणारा डोंगर
दरीत खचवायला भाग पाडणं
अत्यावश्यकच . . . . . !
दरी भरून निघालीच पाहिजे .. . . . . .
या ना त्या
किंवा कोणत्याही मार्गाने. . . . . . .
कोणत्याही परिस्थितीत . . . .. .
अगदी काहीही झालं
तरीही . . . . . . . . !
- राजीव मासरूळकर
सन २००६ मध्ये प्रकाशित"मनातल्या पाखरांनो" या कवितासंग्रहातून
