सांगावा

सांगावा गोठून गेला
का मोरपिसांच्या ओठी?
वाळूतून उसळे पाणी
त्या डोह आटल्या राती!

कोसळली अंधारावर
वाऱ्‍याची अजस्र लाट
बेभानल्या दिशाही अन्
थरथरली राकट वाट

क्रोधाचे उठले मेघ
म्यानीतून काढीत वीज
अवसानघातकी वेडे
टरटरून उठले बीज

सरसरून आले काटे
अंधारमाखल्या देही
भेसूर भुंकती भूते
बेभान दिशांनी दाही

तरी रसरसलेल्या तुझिया
ओठांतून फुटले मंत्र
दवबिंदूंनी थरथरले
गवताचे गात्र न गात्र

सांगावा परतून आला
त्या मोरपिसांच्या ओठी
वाऱ्‍याला सुटला गंध
हळूवार पेटल्या वाती !

- राजीव मासरूळकर

पावसा रे.... जमिनीचे आवाहन

जमीन :
पावसा रे थांब ना रे
येऊ दे मज तुज सवे रे
मज लागली तुझी रे तृषा
मनोभावे पुजीले तुज ईशा
किती वाट पाहिली तुझी मी रे
तू आलासी किती उशीरा रे
मन व्याकूळ व्याकूळ झाले रे SहोS
पावसा रे SS

थांब ना रे प्रियकरा रे
शेतकरीही टाळती रे
मज नापीक म्हणती सारे
नांगरणी न करती कुणी रे
तू खूप खूप इथे बरसून जा
अथवा मज सोबत घेउन जा
मग मी राणी नि तू राजा SहोSS
साजना रेSS

पावसा रे आणखी रे
मजवरी तू बरस ना रे
निर्वस्त्र रे किती मी चालू
मज नेसू दे हिरवा शालू
फुलतील कळ्या डुलतील फुले
येतील मुले झुलतील झुले
कुणी पेरील तर पिकतील मळे SहोS
ओ सजना रेSS

या जना तू सांग ना रे
चांदण्या वा पेर ना रे
नाही येत मुले म्हातारे
चरण्याही न गुरे वासरे
मी पिकवीन सोने मोती रे
फुलपाखरे येतील त्यावर रे
कोकीळही गाईल मधुर स्वरे SहोS
पावसा रे SS

पाऊस :
ओ धरे गं धीर धर गं
झेल मजला हस जरा गं
मी ऐकली तुझी गं व्यथा
जाहलो मी तुझा सर्वथा
तू बोलव येईल वेगाने
पिकवीन तुजवरती मी सोने
सोडून रडणे तू गा गाणे SहोS
गं सजनी गं SS
ओ हो ओ हो हो हो

- राजीव मासरूळकर
  ऑगस्ट 2002

पडझड

आभाळमोठी श्वासांमधली
विचारवेडी धडपड
व्यथाव्यथांतील मनोकथांतील
भूकंपव्याली पडझड

पण परंतु गटारजंतू
रटरटणारी रडपड
झिणझिणणारी थरथरणारी
निरर्थप्याली चरफड

वांझविषैली झांज सुरैली
श्याममनोहर गडगड
दुभंगलेल्या पंखांमधली
पहाडफोडी फडफड

आस्तित्वातील नास्तित्वातील
वळवळणारी धुळवड
अबोलतेतील अलिप्ततेतील
कळवळणारी परवड !

- राजीव मासरूळकर

सुखात रूजते नाशाचे बीज

गड्या उद्याची करशील तजवीज ?
सुखात रूजते नाशाचे बीज !

भुक्या न देता धन साठवले
सुखादुःखातही ते न आठवले
येई वारसां खाता माज
सुखात रूजते नाशाचे बीज !

विद्वानाने उचलून वीडा
सुरवंटाची शमविली पीडा
हीच धरायुची खरी झीज
सुखात रूजते नाशाचे बीज !

गतिमांद्य दे गणक संगणक
यंत्र तंत्र शैथिल्य शारीरिक
समजून घे तू घामाचे चीज
सुखात रूजते नाशाचे बीज !

दुःख जन्म दे सत्कार्याला
दुःखच नेते समानुभूला
सुखलोलूप दे सोडून लाज
सुखात रूजते नाशाचे बीज !

सदा होतसे शक्तीचा जय
कष्टातून हो शक्तीचा उदय
सुखास जाळो दुःखाची वीज
सुखात रूजते नाशाचे बीज !

- राजीव मासरूळकर

प्रश्नोत्तरं

प्रश्नाला नसते डोके
आणि उत्तराला स्वतःचे पाय !
तरीही उद्दाम प्रश्न
मुद्दाम काढतात डोके वर. . . . .
हजारो हस्तिपदी प्रकांड प्रश्न
उत्तरांच्या डोक्यावर
करतात तांडवनृत्य
विनयी उत्तरांना आणतात जेरीस . . . . .
तुफान गारपिटीत
निष्पर्ण व्हावेत वृक्ष
तशीच निरूत्तर होतात
उत्तरं. . . . . . .
पण
जखमा कुरवाळत बसायला
उत्तरं माणसं असतात थोडेच . . . . . . . . . . ?
उन्हात रापलेलं बीज
अंकुरतंच पावसाळ्यात
काळ्याकुट्ट कातळाच्या फटीतूनही . . . . . . . . . . . . . !
अपरिहार्य उत्तरांनाही फुटतात
तेजस्वी शब्दांकुर . . . .
मग गळून पडते
प्रलयंकारी प्रश्नाचे
प्रमादी डोके
शाश्वत उत्तरांच्या
निर्मळ निराकार पायांशी . . . . . . . . !

- राजीव मासरूळकर

काय करावे?

काय करावे . . . . . . ?

दिशाच येता अंगावरती धावून
कुठार होऊन
मी कुठे पळावे ? काय करावे . . . . . . . . . ?
कि व्हावे मांजर . . . . . . . . . ?
खूप साहिले म्हणून सत्वर
दिशादिशांच्या सैल गळ्यांचे
घोटच घ्यावे . . . . . ?
काय करावे . . . . . ?

घराघरांना फुटता तोंडे
फुटू लागता काची भांडे
दिसू लागता नाच नागडे
मी कुठे पळावे ? काय करावे. . . . . ?
कि व्हावे धरणी . . . . ?
झणी उठावे कंप पावुनी
पुन्हा एकदा पूर्ण जगाला
हडप्पापरी गडप करावे . . . . . . . . . ?
काय करावे . . . . ?

मी थेंंब होऊनि ढगातुनि बरसावे
मी व्हावे धरणी हिरवळीतुनि गावे
मी मुक्या कापल्या फांदीतुनि रडावे
मी ओठी दीनांच्या हसू पेरूनि जावे !

- राजीव मासरूळकर

काजळी

अनादिकाळापासूनच
धगधगतेय
आमच्या सनातनी हृदयांत
तेजोमय विश्वनिर्मितीच्या प्रयत्नात
प्रचंड धूर ओकणारी
एक ज्योतिर्मय धिंडोळी !
देव्हाऱ्‍याकडे मात्र
लक्षच नाही आमचं . . . .. . . . .
वाहतेय आमच्या नसानसांमधून
त्यात साचलेली
हळव्या तंतुंची कर्मठ काजळी !
कपाळावर बुक्का लावून
बनवतोय आम्ही तिलाच पवित्र . . . . . ..
फुंकर घालून उडवण्याऐवजी
तेच काजळ घालतोय डोळ्यांत
आणि बनलोत आंधळं .. . . . . . . . . .
अंधारच बनलाय आमच्यासाठी खरा प्रकाश !
.
ईश्वरीय भाषा बोलणारे
भगवे दूभाषेच जर
असतील अंधकारमय आत्मे
आणि सत्य असेल
माणसाची कपड्यांतली नग्नता . . . . . . . . .
तर
शेंदूर फासल्या दगडालाही का म्हणावं देव . . . . . . . . ?
.
-राजीव मासरूळकर