चाळ

चाळ

नाळ तुटली
कि पायी चाळ येतात
अन् सुरू होते
बाळाची आबाळ....
काळाची पावलं चालत राहतात
बाळाची पावलं नाचत राहतात
चाळांच्या तालावर.....
हेच चाळ बाळाला
कधी हातात टाळ घ्यायला लावतात
तर कधी डोक्यावर आभाळ
नांगराचा फाळ घ्यायला लावतात
तर कधी भिकेची थाळ
तेंव्हा कुठे
बाळाला कधी साळ मिळते
तर कधी दाळ...!

चाळ लहान होत जातात
बाळ मोठा होतो
भावनाहीन, निर्दय, वांझोटा होतो
त्याच्या निष्पाप पाणीदार डोळ्यांत
वाळवंट घोंगावू लागतो
रक्तातला विद्रोह दाह देऊ लागतो
रस्त्यात कितीही गाळ असो
काटाळ असो
चढण असो, ढाळ असो
सगळे चाळ टाळ बाळबोध ठरू लागतात
नितिमत्तेचे पर्वत राळ ठरू लागतात
सत्य लाळ गाळत लोटांगण घालू लागतं
नाठाळ वेताळांचा जयजयकार करत
मोठेपण आलेल्या बाळाच्या
चाळविरहित पायांशी...
अहिंसा घायाळ होऊन तडफडत राहते
पंख छाटलेल्या पारव्यांसारखी.......
सिंहासनावरील राज्यकर्तेही मग
उतरवून ठेवतात
आपली असली आयाळ
अन् फायद्यासाठी वापरून घेतात त्याला
ढोंगीपणाची माळ जपत....!

मग बाळाच्या कर्तृत्त्वाच्या
अक्राळविक्राळ कथा होतात
कुणासाठी मलम तर
कुणासाठी व्यथा होतात
बाळ मात्र सगळं काही टाळत जातो
आडवं येईल ते ते जाळत जातो

झिजून झिजून बाळ मग
थोडा थोडा झुकू लागतो
गळ्यात माळ घालणाराच
त्याच्यावरती थुंकू लागतो
हात पाय हळुहळु झडू लागतात
आजार पिकू लागतो
कमावलेलं किडुकमिडुक
बाळ स्वत:साठी विकू लागतो
साथ कुणी देत नाही
होतो एकटा एकटा
मनामध्ये टोचू लागतो
आठवणींचा काटा

त्याला आठवतं....
बालपणीची नाळ
पायात घातलेले चाळ
झालेली आबाळ
फाटलेलं आभाळ
वाजवलेले टाळ
नांगराचा फाळ
भिकेची थाळ
खाल्लेली साळ... दाळ
नीतिमत्तेची राळ
सत्यानं गाळलेली लाळ
मित्रांच्या हातातली ढोंगीपणाची माळ
स्वत:चं रूप आक्राळविक्राळ
अन् जिथे तिथे लावलेला जाळ.....!

बाळाच्या लक्षात येतं
आपण नाहकच
कापून घेतली
आपली चांगुलपणाशी जोडलेली नाळ
अन् योग्यच होते
आपल्या पायात
चारचौघांनी घातलेले
बालपणातले चाळ!

~ राजीव मासरूळकर
    20/04/2015
    दु.4:00 वा